Poradnik iParts.pl. Wymiana koła zamachowego w samochodzie. Kiedy powinno do niej dojść i co może ją przyspieszyć?

Koło zamachowe jest jedną z absolutnie najprostszych części nie tylko samego silnika, ale w ogóle wszystkich układów samochodowych. A ponieważ jest proste, więc zapewne i odporne na uszkodzenia? Tak, ale wyłącznie do pewnego stopnia. Siły działające na koło zamachowe oraz nieograniczona wyobraźnia kierowców są w stanie uszkodzić nawet najbardziej pancerny element. Kiedy do takiego uszkodzenia koła zamachowego dochodzi? Co i w jaki sposób należy wówczas zrobić?

Czym jest i jaką rolę pełni koło zamachowe w silnikach spalinowych? Dlaczego trzeba pamiętać o jego obecności?

Koło zamachowe jest ważnym elementem składowym silnika spalinowego znajdującym się na końcu wału korbowego. Ma ono kształt dysku i jest wykonane z metalu, najczęściej stali lub żeliwa (czasem ze staliwa). Głównym zadaniem koła zamachowego jest magazynowanie energii kinetycznej wytwarzanej przez silnik. Energia ta powstaje w trakcie suwu pracy, czyli w momencie, gdy po wybuchu mieszanki paliwowo-powietrznej tłok porusza się w dół, powodując wypchnięcie gazów spalinowych z cylindra. Powstała energia, po przekazaniu jej na koło zamachowe, jest następnie wykorzystywana do podtrzymania ruchu wału korbowego podczas kolejnych trzech suwów - ssania, sprężania i wydechu. Jest to niezbędne, gdyż podczas trwania każdego z nich silnik nie wykonuje żadnej pracy i bez zasilania w postaci zmagazynowanej w kole zamachowym energii kinetycznej, motor pracowałby bardzo nierówno.

Oprócz magazynowania energii kinetycznej, dodatkowymi funkcjami koła zamachowego są również:
    • ułatwianie rozruchu silnika - połączone za pomocą zębatki z wałem rozrusznika, koło zamachowe przekazuje energię z wału rozrusznika na wał korbowy, powodując jego obrót;
    • niwelowanie drgań silnika - pomaga w tym duża masa koła zamachowego;
    • zapobieganie nagłym zmianom prędkości obrotowej wału korbowego - w ten sposób właśnie koło zamachowe pomaga w utrzymaniu płynnej pracy jednostki napędowej.

Choć koło zamachowe - https://www.iparts.pl/czesci-samochodowe/kolo-zamachowe,100057.html - jest tak naprawdę metalowym dyskiem o dokładnie wyliczonej średnicy i całkiem sporej masie (kiedyś takie koła ważyły powyżej 20 kg i do dziś wciąż podobne części można znaleźć w autach ciężarowych), nie jest wcale częścią pancerną i niezniszczalną. Koła zamachowe również się psują i również ulegają zużyciu. Jak często?

Ile wynosi przeciętna żywotność koła zamachowego? Co na tę żywotność może wpływać?

Mimo pozornej niezniszczalności, koło zamachowe jest elementem podlegającym przede wszystkim naturalnemu zużyciu. Wraz z upływem czasu może ono ulec pęknięciu lub wyszczerbieniu. Zasada ta dotyczy zarówno tradycyjnych, tzw. sztywnych kół zamachowych, jak i znacznie bardziej skomplikowanych zamachowych kół dwumasowych. Teoretycznie żywotność zarówno jedno-, jak i dwumasowego koła zamachowego szacowana jest często na przebieg rzędu 150-200 tys. km. To jest jednak tylko teoria. Praktyka pokazuje bowiem, że w rzeczywistości sztywne koło zamachowe jest o wiele bardziej trwałe i często nie ma potrzeby wymiany go na nowe przez cały czas życia silnika. Koło dwumasowe z kolei, na skutek skomplikowanej konstrukcji oraz licznych, popełnianych przez kierowców „błędów” (choć niektórzy mówią raczej o przyzwyczajeniach lub o stylu jazdy), potrafi zakończyć swój żywot na niecałych 50 tys. km lub nawet szybciej.

Bez względu na to, z jakiego typu kołem zamachowym mamy do czynienia, najważniejszymi czynnikami przyczyniającymi się do jego zużycia będą:
    • agresywny styl jazdy - gwałtowne przyspieszanie i hamowanie, tzw. uderzania gazem, niekorzystanie ze sprzęgła lub „strzelanie ze sprzęgła” powoduje nadmierne wibracje uszkadzające koło zamachowe;
    • niewłaściwa praca silnika - uszkodzony silnik lub jego osprzęt często jest przyczyną nadmiernych wibracji, które mogą uszkodzić każde koło zamachowe;
    • nieprawidłowy montaż lub dobór części - nieprawidłowy montaż koła zamachowego może spowodować jego uszkodzenie, tak jak uszkodzeniu sprzyja dobór koła zamachowego słabej jakości lub też dobór słabej jakości elementów wpływających na pracę silnika.

Jak widzicie, koło zamachowe również może ulec uszkodzeniu i to wcale nie w takich znowu rzadkich przypadkach. A co, jeśli już do takiego uszkodzenia dojdzie? W grę wchodzi regeneracja (ale to wyłącznie w wyjątkowych sytuacjach i dotyczy jedynie kół jednomasowych), a przede wszystkim wymiana uszkodzonego elementu na nowy. Regeneracją zajmują się wyspecjalizowane warsztaty, zaś nowe koła zamachowe znajdziecie na iParts.pl – w największym, internetowym sklepie motoryzacyjnych, gdzie pośród ponad 4 mln części czeka na Was dokładnie to, czego potrzebujecie. W ofercie naszego sklepu znajdziecie również zestawy sztywnych zamienników dla tych kierowców, którzy nie chcą nawet myśleć o autach z kołem dwumasowym. Pamiętajcie jednak, że taka wymiana „dwumasy” na sztywne koło zamachowe zawsze wiązać się będzie z pewnym pogorszeniem komfortu jazdy i zwłaszcza w przypadku aut fabrycznie wyposażonych w koło dwumasowe należy do tego tematu podejść niezwykle ostrożnie.

2023-10-26 - V10.pl